به گزارش روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران در شهریار؛ برای ارتقای سلامت جلسه توجیهی برنامه ملی «شهر سالم» در راستای اهداف وزارت بهداشت برای ارتقای کیفیت زندگی و سلامت محله‌محور، در تاریخ ۱۴ مهر ۱۴۰۴ در شبکه بهداشت و درمان شهرستان شهریار برگزار شد.

 این برنامه با هدف تحول پارادایم سلامت از «درمان بیماری» به «تولید سلامت» و تقویت مشارکت اجتماعی، در این شهرستان آغاز به کار خواهد کرد.

 این نشست مهم با حضور دکتر محمد آسایی اردکانی، مشاور عالی معاونت بین‌الملل و خانم دکتر معصومه گشتایی، مدیر گروه آموزش سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، و همچنین مدیران ارشد شبکه بهداشت شهریار شامل دکتر شیخ غلامی (مدیر شبکه)، دکتر باقری (معاونت بهداشت)، و دیگر سرپرستان واحدهای ستادی و مسئولان حراست و امور اداری، در شبکه بهداشت و درمان شهریار برگزار گردید.

 تبیین اهداف و ضرورت اجرای برنامه دکتر محمد آسایی اردکانی، مشاور عالی معاونت بین‌الملل، در این نشست ضمن تبیین اهداف کلان و مراحل اجرایی برنامه، به تشریح جزئیات «شهر سالم» پرداخت. وی تأکید کرد که این برنامه، یکی از برنامه‌های ملی وزارت بهداشت است که با هدف ارتقای سلامت، بهبود کیفیت زندگی و تقویت مشارکت اجتماعی محله‌محور به اجرا درمی‌آید؛ زیرا «سلامتی اولویت توسعه» است. 

دکتر آسایی اردکانی افزود که در پی افزایش روند شهرنشینی در دو دهه اخیر و پیچیده‌تر شدن چالش‌های شهری نظیر کیفیت نامناسب زندگی، آلودگی هوا، ضعف در زیرساخت‌های اجتماعی و افزایش آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها، اجرای این برنامه بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. 

سازوکارهای محوری برنامه: مشارکت مردمی و هماهنگی پایدار هدف اصلی برنامه «شهر سالم»، بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم، به‌ویژه ارتقاء سطح سلامت و تأمین عدالت در دسترسی به خدمات مورد نیاز، از طریق دو سازوکار اصلی تعریف شده است: 

۱. مشارکت و مالکیت مردم (Community Participation): توانمندسازی گروه‌های محلی و شوراهای محلی برای درک، تشخیص و حل فعالانه مشکلات سلامت جامعه خود.

۲. هماهنگی پایدار بین‌بخشی (Intersectoral Coordination): ایجاد سازوکارهای رسمی و اجرایی برای ادغام اهداف سلامت در تصمیم‌گیری‌های سایر بخش‌های توسعه (مانند شهرداری‌ها، مسکن، حمل و نقل، آموزش و پرورش). 

تشکیل ستاد عالی و معرفی زیرکمیته‌های تخصصی برای تضمین کارآمدی و قدرت اجرایی طرح، پیشنهاد شد که «ستاد شهر سالم» به عنوان بالاترین سطح هماهنگی، به ریاست فرمانداری و دبیری شهرداران منطقه تشکیل شود. علاوه بر این، برای مدیریت کارآمد حوزه‌های مختلف سلامت شهری، تشکیل ۷ زیرکمیته تخصصی معرفی گردید که هر کدام شامل نمایندگانی از شبکه بهداشت و درمان و دستگاه اجرایی ذیربط خواهند بود.

 این کمیته‌ها عبارتند از: بسیج جامعه و توسعه سلامت، کاهش آسیب‌های اجتماعی و سلامت روان، توسعه مهارت‌ها و اشتغال مولد، محیط زیست سالم و زیرساخت‌های شهری، ایمنی و حمل و نقل پایدار، غذا و امنیت تغذیه‌ای، و نظارت و ارزیابی مستمر شاخص‌ها. 

در پایان، مقرر شد برنامه «شهر سالم» بر پایه ۸۰ شاخص کلیدی سلامت و عوامل تعیین‌کننده آن، که در ۹ حیطه عملیاتی دسته‌بندی شده‌اند، ارزیابی گردد. همچنین بر لزوم تفکیک ارزیابی‌ها بر اساس مناطق و گروه‌های جمعیتی (مانند حاشیه‌نشینان، معلولین) برای شناسایی و رفع شکاف عدالت در سلامت، تأکید شد. شایان ذکر است، ایده «شهر سالم» اولین بار در سال ۱۹۸۴ مطرح شد و جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولین کشور در منطقه مدیترانه شرقی، اجرای این برنامه را از سال ۱۹۹۰ آغاز کرد و اکنون به طور جدی در شهرستان شهریار دنبال خواهد شد.