افتخاری دیگر برای دانشگاه علوم پزشکی ایران
گفتگوی اختصاصی با دکتر عسگرآقایی هشجین مدیر اعتبار بخشی و رتبه بندی معاونت بین الملل و مسئول دبیرخانه اعتبار بخشی بین المللی دانشگاه علوم پزشکی ایران
در ارتباط با کسب گواهینامه اعتبار بخشی بین المللی از مؤسسه EQAA آلمان"
دراین زمینه دکتر عسگر آقایی در گفتگو با روابط عمومی معاونت بین الملل طی مصاحبه ای به تشریح این موضوع پرداخت:
1- اعتباربخشی دانشگاهها چیست؟
اعتباربخشی دانشگاه فرآیند ارزیابی دانشگاه بر اساس استانداردهای از پیش تعیین شده در حوزه های مختلف و طی چارچوب مشخص توسط یک موسسه ارزیابی واجد صلاحیت می باشد. در مورد دانشگاهها دو نوع اعتباربخشی وجود دارد: الف) اعتباربخشی موسسه ای
(Institutional accreditation) که کل ساختار، ارکان و فرآیندهای دانشگاه را بر اساس استانداردهای مشخص مورد ارزیابی قرار می دهد.
ب) اعتباربخشی برنامه ای program accreditation)) که یک برنامه آموزشی مشخص (مثلا" پزشکی یا پرستاری ...) را بر اساس استانداردهای خاص آن برنامه مورد ارزیابی قرار می دهد.
منظور ما در این گفتگو اعتباربخشی موسسه ای دانشگاه می باشد.
2- تاریخچه اعتباربخشی و سابقه آن در دانشگاههای علوم پزشکی چیست؟ اعتباربخشی EQAA، چگونگی شروع آن در دانشگاه علوم پزشکی ایران و چرایی انتخاب این موسسه را تشریح فرمایید؟
اعتباربخشی بین المللی دانشگاهها با توجه به تاکید بر آن در برنامه تحول آموزش پزشکی ایران از سال 2012 توسط یک موسسه از انگلستان برای تعداد معدودی از دانشگاهها (سه دانشگاه اصلی علوم پزشکی مستقر در تهران) انجام گرفت و از سال 2016 این موضوع مغفول مانده بود تا اینکه حدود دو سال قبل، معاونت محترم آموزشی وزارت بهداشت، به دانشگاه علوم پزشکی ایران ماموریت داد که موضوع اعتباربخشی بین المللی دانشگاههای علوم پزشکی را پیگیری نماید. بعد از این ماموریت خطیر، معاونت بین الملل دانشگاه ضمن ایجاد "دبیرخانه اعتباربخشی بین المللی" در دانشگاه و انتصاب اینجانب (عسگر آقائی) به سمت ریاست این دبیرخانه با جدیت به بررسی و مکاتبه با موسسات معتبر اعتباربخشی دانشگاهی دنیا در کشورهای مختلف پرداخت که پس از بررسی همه جانبه، مکاتبه و مذاکره با موسسات واجد شرایط، در نهایت موسسه EQAA (European Quality Assurance Agency) آلمان برای این منظور انتخاب گردید که این موسسه عضو "شبکه بین المللی موسسات تضمین کیفیت در حوزه آموزش عالی" INQAAHE (International Network for Quality Assurance Agencies in Higher Education) که معتبرترین مجموعه تایید صلاحیت موسسات اعتباربخشی دانشگاهها می باشد. برای اینکه بتواند با یک دانشگاه ایرانی قرارداد اعتباربخشی منعقد کند، با توجه به موانعی که تحریم ها برای ایران ایجاد کرده اند، عملا" امکانپذیر نبود. لذا با تدبیر معاونت بین الملل و مسول دبیرخانه اعتباربخشی بین المللی موسسه RADA (Ranking and Accreditation Development Academy) International به عنوان تسهیلگر اعتباربخشی در یک کشور اروپایی تاسیس گردید. رادا اینترنشنال نقش بسیار موثری در اجرای اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران و موفقیت این برنامه داشت. باید یادآور شد که انجام اعتباربخشی بین المللی بدون این استراتژی معاونت بین الملل در ایجاد این موسسه تسهیلگر عملا" امکان پذیر نبوده و می توانست مشکلاتی که برای موسسه انگلیسی پیش آمده بود، برای این موسسه آلمانی هم پیش بیاید.
3- آیا سایر دانشگاههای علوم پزشکی کشور می توانند برای اخذ این گواهی اقدام کنند؟ اگر جواب مثبت است، چگونه باید این کار انجام شود؟
با اخذ گواهی اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، عملا" اخذ گواهی برای سایر دانشگاههای علوم پزشکی تسهیل شده است؛ چرا که اولا" دانشگاه علوم پزشکی ایران این مسیر را هموار کرده و چالشهایی که وجود داشته، تا حدودی برطرف شده است. از طرفی موسسه EQAA هم به علاقمندی دانشگاههای ایران به اعتباربخشی بین المللی را کاملا" درک کرده است. علاوه بر این دانشگاه علوم پزشکی ایران ترتیبی اتخاذ کرده که دانشگاههای کشور عملا" برای همان خدمت اعتباربخشی موسسه EQAA و اخذ گواهی بین المللی مستقیما" با داشگاه قرارداد بسته و اعتباربخشی شوند.
4- فرآیند اعتباربخشی EQAA و مراحل آن را از شروع تا اخذ گواهی تشریح فرمایید؟
فرآیند اعتباربخشی بین المللی EQAA یک فرآیند پیچیده، زمانبر و در عین حال کاملا" ساختارمند بوده که با انعقاد قرارداد شروع شده و با اخذ گواهی اعتباربخشی و نگهداری این گواهی و فرآیندهای پس از اعتباربخشی در طول پنج سال اعتبار گواهی تا آخرین روز ادامه دارد. فرآیند اجرایی اعتباربخشی با تهیه گزارش خودارزیابی (Self-evaluation) شروع می شود که باید تمام فرآیندها، امکانات، تسهیلات، عملکرد و نتایج فعالیتهای دانشگاه حول 8 محور اصلی (1- اهداف و استراتژی ها، 2- تضمین کیفیت، 3- حاکمیت و مدیریت، 4-آموزش و یادگیری، 5- پژوهش، 6- ارتباط با جامعه و مسوولیت اجتماعی، 7- کارکنان (اعضای هیئت علمی و غیر هیئت علمی) و 8- منابع و امکانات)، استانداردها و شاخص های متناسب با حوزه ها ثبت و شواهد و مستندات مربوط به هر کدام از استانداردها ارایه شود. پس از بررسی این گزارش در موسسه EQAA و اعتبارسنجی مستدات و احتمالا" درخواست مستندات تکمیلی، بازدید میدانی (Site-visit) انجام می گردد، که برای دانشگاه علوم پزشکی ایران، دو بار بازدید با حضور فیزیکی مدیر عامل و کارشناسان EQAA انجام شد. مجددا" پس از بررسیها و راستی آزمایی های چندباره، در نهایت در صورت رعایت صد در صدی استانداردهای EQAA، گواهی اعتباربخشی صادر می شود.
5- اخذ این گواهی چه تاثیری در فرآیندهای دانشگاه، وجهه ملی و بین المللی آن و بهبود ارایه خدمات سلامت در دانشگاه دارد؟
دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه "اولین ها و بهترین ها" است؛ چرا که در سال 2022 میلادی بر اساس رتبه بندی جهانی تاثیر تایمز در حوزه سلامت و رفاه جامعه از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل (SDGs) برترین دانشگاه جهان از بین بیش از 1100 دانشگاه مطرح از 98 کشور جهان گردید که نشان از مسوولیت اجتماعی بالای دانشگاه در قبال جامعه است. امروز نیز با کسب گواهی اعتباربخشی بین المللی EQAA برای اولین بار در کشور، به عنوان دانشگاه پیشرو در این حوزه شناخته می شود که نه تنها موفق شد گواهی اعتباربخشی بین المللی برای خودش اخذ نماید، مسیر را برای اعتباربخشی بین المللی سایر دانشگاهها هموار کرده است. این امر نشان دهنده رعایت استانداردهای بین المللی در آموزش، پژوهش، ارائه خدمات سلامت و عملکرد و کلیه ارکان دانشگاه می باشد که از منظر بین المللی این امر بسیار باارزش بوده و در شهرت دانشگاه، جذب دانشجویان بین المللی، ارتقای همکاری های بین المللی و در نهایت، افزایش درآمد دانشگاه به واسطه رعایت معیارهای بین المللی موثر می باشد.
اینجانب ضمن تبریک این دستاورد ارزشمند و موفقیت بزرگ به خانواده دانشگاه علوم پزشکی ایران، از تمامی کسانی که ما را در این راه همراهی و مساعدت کردند، تشکر و قدردانی می نمایم.