نگاهي به عيد غدير در دل و ديده معصومين

واقعه غدير حادثه اي تاريخي نيست که در کنار ديگر وقايع بدان نگريسته شود، غدير تنها نام يک سرزمين نيست. يک تفکر است، نشانه و رمزي است که از تداوم خط نبوت حکايت مي‌کند. غدير نقطه تلاقي کاروان رسالت با طلايه داري امامت است و اهميت دادن به غدير، اهميت دادن به رسالت پيامبر (ص) است. آيه‌اي از قرآن که به صراحت، اين روز را روز اکمال دين و خشنودي پروردگار دانسته، رمزي از عيد بودن غدير خم است. سابقه غدير و عيد گرفتن اين روز مقدس، به زمان پيامبر (ص) مي رسد و در دوران ائمه ديگر نيز اين سنت ادامه داشته. در اين مجال کوتاه مروري خواهد شد بر سير و سيره بعضي از معصومين در قبال اين عيد بزرگ اسلامي.

پيامبر اعظم صل‌الله‌عليه‌ و آله‌وسلم و غدير

روزي پيامبر (ص) به امير مؤمنان (ع) فرمود: «اي علي، خداوند آيه "يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک..." را درباره ولايت تو بر من نازل کرد. اگر آنچه به من امر شده تبليغ نکنم، عملم باطل است و کسي که خدا را بدون ولايت تو ملاقات کند، کردارش باطل است».

در روز غدير هم بعد از خطبه يک ساعته‌اي که ايراد فرمود، جمله معروف «هر که من مولاي او هستم، علي مولاي اوست» را سه بار تکرار کرد تا در گوش مسلمانان و تاريخ بماند. پس از آن که علي (ع) را به جانشيني خود تعيين کرد، در همان روز، اين عيد را اعلام نمود و مراسمش را به پا داشت، در خيمه‌اش نشست و با خوشحالي از تبريک گويندگان استقبال کرد و به آنها فرمود: «به من تبريک بگوييد... به من تبريک بگوييد، زيرا خداوند مرا به نبوت و اهل بيتم را به امامت اختصاص داده است.»

در کلام ديگري هم فرمودند:«روز غدير خم، برترين اعياد امت من است، روزي که خداي متعال به من فرمان داد تا برادرم علي پسر ابوطالب را به عنوان پرچمي هدايتگر براي امتم تعيين کنم که پس از من به وسيله او راهنمايي و هدايت شوند. غدير خم روزي است که خداوند در آن دين را کامل ساخت و نعمت را بر امتم تمام کرد و اسلام را به عنوان دين براي مردم پسنديد.»

امام علي عليه‌السلام و غدير

در دوره خلافت و حاکميت امام علي (ع)، يک بار عيد غدير با جمعه مصادف شد. امام در آن روز طي خطبه‌اي مفصل به مردم فرمود: «خداوند متعال امروز دو عيد بسيار بزرگ (جمعه و غدير) را در يک زمان براي شما قرار داده است؛ دو عيدي که هر يک فلسفه وجودي ديگري را تکامل مي بخشد... توحيد و ايمان به يگانگي خداوند پذيرفته نميشود مگر به نبوت پيامبر محمد (ص) و شريعت محمد (ص) پذيرفته نمي شود مگر با قبول ولايت امر کسي که خدا فرمان ولايتش را داده است... امروز روز روشنگري و اظهار عقيده از جايگاه بلند است، امروز روز تکامل دين و روز وفاي به عهد است، روز ذلت و خواري شيطان، روز استدلال و برهان، روز هدايت و امتحان بندگان، روز آشکار شدن کينه‌هاي نهفته در دلها ... نيکي در اين روز ثروت را مي افزايد و عمر را طولاني مي‌کند. ابراز عاطفه و محبت به هم در اين روز، موجب رحمت و لطف خدا مي‌شود. تا مي توانيد در برخوردها و ملاقات ها ابراز شادماني و سرور کنيد...)

حضرت زهرا سلام‌الله عليها و غدير

از حضرت زهرا پرسيدند: «آيا پيامبر(ص) پيش از رحلتش درباره امامت اميرمؤمنان چيزي فرمود؟ آن حضرت جواب داد: «شگفتا! آيا روز غدير خم را فراموش کرديد؟!» در جاي ديگري نيز مي فرمايد: «خداوند پس از غدير خم براي کسي حجت و عذري باقي نگذاشت.»

امام حسن عليه‌السلام و امام حسين عليه‌السلام و غدير

امام حسن (ع) و امام حسين (ع) در روز عيد غدير در کوفه مهماني ميدادند و اين مجالس که در زمان حيات امام علي (ع) هم برقرار بود باعث شد مردم کوفه به عيد غدير عادت کنند. هم چنين امام حسن (ع) در ماجراي مصالحه با معاويه براي اين که به او يادآوري کند که حق با اوست، ماجراي غدير خم را شاهد گرفت. امام حسين (ع) نيز در مراسم حج، بني‌هاشم و ديگران را جمع مي‌کرد و ماجراي غدير را يادآوري مي‌کرد.

امام صادق عليه‌السلام و غدير

يکي از ياران امام صادق (ع) از او پرسيد: «غير از عيد فطر و قربان، مسلمانان عيد ديگري هم دارند؟» فرمود:«بلي و اين عيد از آن دو عيد ديگر بافضيلت‌تر است... و آن روز هجدهم ماه ذي‌الحجه، عيد غدير خم است...

در اين روز روزه بگيريد بر محمد و آلش به خاطر اين نعمت الهي صلوات بفرستيد... يقين بدانيد انبيا وقتي وصي خود را نصب مي‌کردند، امر مي‌کردند که آن روز را جشن بگيرند.»

در جاي ديگري نيز فرمودند: «با فضيلت‌ترين، بزرگترين و شريف‌ترين روز عيد نزد خداوند، روزي است و بر پيامبرش محمد (ص) اين آيه را نازل فرمود: اليوم اکملت لکم دينکم...» ايشان همچنين روزه عيد غدير خم را برابر با صد حج و عمره مقبول نزد خداوند ميدانست و آن را «عيد بزرگ خدا» مي‌شمرد.

امام رضا عليه‌السلام و غدير

امام رضا (ع) شنيد که بعضي از مردم روز غدير را انکار مي‌کنند، فرمود: «پدرم از پدرش روايت کرد که روز غدير در ميان اهل آسمان مشهورتر است تا ميان اهل زمين... به درستي که دراين روز خداوند گناه شصت سال از مردان و زنان مؤمن را مي آمرزد و دو برابر آنچه در ماه رمضان از آتش دوزخ مي‌رهاند؛ در اين روز آزاد مي‌ک