مصاحبه با آقای دکتر ملکی در خصوص بین المللی سازی دانشگاه
متن کامل کتاب مدیریت بین المللی سازی را از اینجا میتوانید دریافت کنید
1-نقش بین المللی سازی دانشگاهها را در جهان چگونه می بینید ؟
نظام بین الملل در حال تحول است ، تحول از تک قطبی به چند قطبی ، جهانی شدن به تعبیر غربی آن یعنی تک قطبی شدن که امر خوبی نیست . در مقابل کشورهای در حال توسعه بدنبال جهان چند قطبی هستند . ما نیز از بین المللی شدن منظورمان برقراری ارتباط با جهان است ولی به صورت چند قطبی ، در این مسیر نقش علم و تکنولوژی به عنوان قدرت نرم بسیار مهم است . قدرت علم در دنیا هر روز بیشتر نمایان می شود و کشورهایی با دانشگاههای قوی و تولید علم کارآمد در شکل دهی نظام بین المللی چند قطبی بسیار موثر هستند . مخصوصا علم سلامت در جلوگیری و پاسخدهی به بحران های کلان جهانی فراتر از مرزها نقش مهمی دارد . ما باید به گونه ای در بین المللی سازی حرکت کنیم که بتدریج از واردکننده منفعل علوم سلامت به صادر کننده فعال تبدیل شویم و خوشبختانه در این مسیر هستیم .
دیپلماسی علمی تصویری قدرتمند و موجه از کشور ما در اذهان جهانیان ایجاد می کند که منافع آن هم به بهبود اوضاع کمک می کند و هم پایدار است و هم ابزاری مهم در استقلال و اقتصاد دانش بنیان است . ضمن آنکه مسائل تحریمی کمترین اثر را روی آن دارد و کاملا در جهت تامین منافع ملی اثر می گذارد .نشاط دیپلماسی علمی بیش از هر نوع دیپلماسی دیگری است که دانشگاههای کشور به عنوان مهمترین و اولین سنگرها و پایگاههای آن محسوب می شوند .تربیت نیروی انسانی دانشمند و عالم و با حکمت به مشابه تربیت سربازانی هستند که از نتیجه فعالیتشان مردم سود می برند .
جذب دانشجوی خارجی و تربیت آنها در طول زمان به بهبود اوضاع منطقه در امر سلامت کمک بزرگی می نماید ضمن آنکه این افراد سفیران علمی ایران اسلامی خواهند بود و در صورت تداوم ، نقش علمی ایران را در منطقه بزرگ می نماید. ضمنا دیپلماسی علمی و دیپلماسی آموزشی باعث افزایش بیشتر سهم ما از بازارهای جهانی علمی خواهد شد و این فرصت در حال حاضر فراهم است .
2-هدف گذاری مشخص کشور در بخش جذب دانشجو چیست ؟
فعالیت جذب دانشجو جزء معدود فعالیت هایی در کشور است که با یک اقدام به چندین هدف می رسیم . اهداف اقتصادی ، فرهنگی ، سیاسی و حتی صلح منطقه ای و جهانی از مواردی است که با تبادل دانشجو با کشورهای منطقه می توانیم به آن دست یابیم لذا به درستی، این هدف گذاری صورت پذیرفته است .
3-نقش حوزه های حاکمیتی در کمک به افزایش جذب دانشجو چیست ؟
دانشگاهها باید به صورت تحول جهشی از این فرصت استفاده نمایند . البته حاکمیت هم باید زیرساخت های قانونی آنرا فراهم نماید . متاسفانه خلاهای قانونی زیادی برای این حرکت وجود دارد . "صنعت گردشگری آموزشی " صنعتی است که قوانین موجود برای آن کافی نیست و ما در حین انجام کار مکرر مواجه می شویم با مواردی که قانون درباره آن سکوت کرده است . حوزه های تصمیم گیر در کشور در صورت برگزاری جلساتی با حوزه های صف می توانند به سرعت قوانین خوبی را تنظیم نمایند .
4- برخی از کارشناسان معتقدند جذب دانشجو خارجی به آماده سازی زیر ساخت های دانشگاههای کشورکمک می کند . نظر شما در این مورد چیست ؟
البته این موضوع تاثیری دو طرفه دارد . برای جذب دانشجو باید بخشی از زیر ساخت های حداقلی فراهم باشد و از طرفی در فرایند جذب ، متوجه کمبودها می شویم و بتدریج زیرساخت ها را توسعه می دهیم . مثلاهمانطور که مطلعید دانشگاه در حال افزایش کلاسهای درس استاندارد می باشد این موضوع پس از جذب دانشجو بوده و اینکه کلاسهای موجود کفاف پاسخگویی به حجم دانشجوهای اضافه را ندارد .یا بعضی از اساتید محترم برای تدریس به تقویت زبان انگلیسی و تمرین های بیشتر برای تدریس نیاز دارند که به گفته عموم آنها برگزاری کلاس برای دانشجویان خارجی باعث انگیزه بیشتر آنها شده است .
5-آیا این موضوع بر پرسنل هم تاثیر دارد ؟
حتما همینطور است البته در مورد اندکی مشاهده می شود که پرسنل و مدیران حتی گاهی مدیران ارشد با بین المللی شدن هماهنگ نیستند و گاهی حتی مخالفت هم می کنند . البته این موضوع بیشتر به کم کاری ما ، برمی گردد که به اهمیت جذب دانشجو و سیاست های کلان کشور در این خصوص کمتر در دانشگاه پرداخته شده است اما خوشبختانه فرهنگ عمومی دانشگاه بتدریج در حال همراهی و همسویی با این موضوع می باشند . اما حتی با نگرش مثبتی به جذب دانشجوی غیر ایرانی، در مهارت های برخوردی با آنها ضعیف هستیم و به نظر می رسد ضرورت دارد که دوره های آموزشی پرسنل برای آشنایی با مبانی بین المللی شدن و مخصوصا جذب دانشجو برگزار گردد. البته بین المللی شدن دانشگاه نباید فقط به جذب دانشجو تقلیل یابد . بین المللی شدن دانشگاهها واقعا موضوعی است که حیات و بقاء کشور و دانشگاهها به آن بستگی دارد .
ما در جهانی زندگی می کنیم که اگر مراقب هویت و فرهنگ خودمان نباشیم ما را به رنگ و بوی فرهنگ های بیگانه در می آورند پس برای حفظ هویت های خود و تبادلات علمی نیاز داریم تا بین المللی شویم .
6- آیا دانشگاه برنامه ای برای پرسنل و مدیران دارد؟
بله ، اخیراً با تلاش همکارانمان موفق شدیم دوره های کوتاه تحت عنوان" مدیریت بین المللی شدن" را به آموزشهای ضمن خدمت همکاران اضافه کنیم . کتابچه راهنمای آن نیز نوشته و آماده شده است . اساتید این دوره نیز از نویسندگان کتابهای معتبر در این خصوص می باشند . امید است پس از برگزاری این دوره ها بتدریج و با شیب ملایمی طی چند سال شاهد تغییر نگرش و عملکرد پرسنل نسبت به بین المللی شدن دانشگاه باشیم .ضمناً برای تربیت استاد ، رشته "دیپلماسی سلامت " در دانشگاه به زودی راه اندازی می شود که دانشگاه در مقطع phD سالانه برای تامین نیروی انسانی برای دانشگاهها و نیاز سراسر کشور تعداد محدودی را آموزش خواهد داد . فارغ التحصیلان این رشته نقش مهمی در تقویت و پیشبرد نقش دیپلماسی علمی کشور در دنیا خواهند داشت .
دکتر ملکی قائم مقام و مدیر توسعه روابط بین الملل معاونت و پردیس بین الملل دانشگاه علوم پزشکی ایران