شعبان ماه بسيار شريفى است و به حضرت سيد انبياء صلّى الله عليه و آله منسوب است و آن حضرت اين ماه را روزه مى‌گرفت و به ماه رمضان وصل مى‌کرد و مى‌فرمود شعبان، ماه من است هر که يک روز از ماه مرا روزه بگيرد بهشت براي او واجب مي‌شود و از حضرت صادق عليه السلام روايت شده است که چون ماه شعبان فرا مي‌رسيد امام زين العابدين **-عليه السلام اصحاب خود را جمع مى‌نمود و مى‌فرمود اى اصحاب من مى‌دانيد اين چه ماهى است؟

اين ماه شعبان است و حضرت رسول صلى الله عليه و آله مى‌فرمود شعبان ماه من است پس در اين ماه براى جلب محبت پيغمبر خود و براى تقرّب به سوى پروردگار خود روزه بداريد. به حقّ آن خدايى که جان علىّ بن الحسين به دست قدرت اوست سوگند ياد مى‌کنم که از پدرم حسين بن على عليهماالسلام شنيدم که فرمود شنيدم از اميرالمؤمنين عليه السلام که هر که روزه بگيرد در ماه شعبان براى جلب محبّت پيغمبر خدا و تقرّب به سوى خدا؛ خداوند او را دوست مي‌دارد و در روز قيامت کرامت خود را نصيب او مي‌گرداند و بهشت را براى او واجب مي‌کند..

اعمال مشترکه ماه شعبان

1. مناجات شعبانيه ، مناجات معروفى است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان ماءنوس شده و به همين جهت منتظر و مشتاق اين ماه هستند. سزاوار است که اين مناجات در تمام ماه خوانده شود.

2. از اعمال مهم در اين ماه ، روزه است ؛ به اندازه اى که با حال انسان مناسب باشد. امام صادق (عليه السلام ) فرمود:

کسى که روز اول ماه را روزه بگيرد، حتما وارد بهشت مى شود و کسى که دو روز را روزه بگيرد، خداوند در هر شب و روزى (به چشم رحمت ) به او مى نگرد و در بهشت نيز به اين نگاه ادامه مى دهد؛ کسى که سه روز روزه بگيرد، با خداوند در عرش و بهشت او ديدار مى کند.

همچنين روايت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زينت مى‌کنند. پس ملائکه عرض مى‌کنند خداوندا بيامرز روزه‌داران اين روز را و دعاى ايشان را مستجاب گردان و در روايت نبوى آمده است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگيرد حقّ‌تعالى بيست حاجت از حوائج دنيا و بيست حاجت از حاجت‌هاى آخرت او را برآورد.

3 . در هر روز از شعبان در هنگام ظهر و در شب نيمه آن صلوات هر روز شعبان که از امام سجاد عليه‌السلام روايت شده، خوانده شود که به شرح ذيل است:

اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ شجرة النّبوّة و موْضع الرّسالة و مخْتلف الْملاّئکة و معْدن الْعلْم و اهْل بيْت الْوحْى. اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ الْفلْک الْجارية فى اللّجج الْغامرة يامن منْ رکبها و يغْرق منْ ترکها الْمتقدّم لهمْ مارقٌ والْمتاخّر عنْهمْ زاهقٌ واللاّزم لهمْ لاحقٌ.

اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ الْکهْف الْحصين و غياث الْمضْطرّ الْمسْتکين و ملْجاء الْهاربين و عصْمة الْمعْتصمين. اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ صلوةً کثيرةً تکون لهمْ رضاً و لحقّ محمّدٍ و آل محمّدٍ اداّءً و قضاّءً بحوْلٍ منْک و قوّةٍ يا ربّ الْعالمين.

اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ الطّيّبين الاْبْرار الاْخْيار الّذين اوْجبْت حقوقهمْ و فرضْت طاعتهمْ و ولايتهمْ. اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ واعْمرْ قلْبى بطاعتک ولا تخْزنى بمعْصيتک وارْزقْنى مواساة منْ قتّرْت عليْه منْ رزْقک بما وسّعْت علىّ منْ فضْلک و نشرْت علىّ منْ عدْلک و احْييْتنى تحْت ظلّک و هذا شهْر نبيّک سيّد رسلک شعْبان الّذى حففْته منْک بالرّحْمة والرّضْوان الّذى کان رسول الله صلّى الله عليْه و آله و سلّم يدْاب فى صيامه و قيامه فى لياليه و ايّامه بخوعاً لک فى اکْرامه واعْظامه الى محلّ حمامه.

اللّهمّ فاعنّا على الاْسْتنان بسنّته فيه و نيْل الشّفاعة لديْه اللّهمّ واجْعلْه لى شفيعاً مشفّعاً و طريقاً اليْک مهيعاً واجْعلْنى له متّبعاً حتّى الْقاک يوْم الْقيمة عنّى راضياً و عنْ ذنوبى غاضياً قدْ اوْجبْت لى منْک الرّحْمة والرّضْوان و انْزلْتنى دار الْقرار و محلّ الاْخْيار.

4 . هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اسْتغْفرالله و اسْئله التّوْبة» گفته شود و همچنين در اين ماه صلوات بسيار فرستاده شود.

5 . از اعمال مهم اين ماه ، عمل کردن به روايت اميرالمؤ منين (عليه السلام ) است که فرمودند:

در هر پنج شنبه از ماه شعبان ، آسمانها زينت شده و آنگاه فرشتگان عرض مى کنند: خداى ما! روزه داران شعبان را ببخش و بيامرز و دعايشان را اجابت فرما.

بنابراين کسى که دو رکعت نماز به جا آورد که در هر رکعت سوره فاتحه را يک بار و توحيد را صد بار بخواند و بعد از سلام دادن ، صد بار نيز صلوات بفرستد، خداوند تمام خواسته هاى دينى و دنيايى او را برآورده مى فرمايد و کسى که يک روز از آن را روزه بگيرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام مى کند.

6 . هر روز هفتاد مرتبه ذکر « اسْتغْفرالله الّذى لا اله الاّ هو الرّحْمن الرّحيم الْحىّ الْقيّوم و اتوب اليْه» گفته شود. و در بعضى روايات "الْحىّ الْقيّوم" پيش از "الرّحْمن الرّحيم" است و عمل به هر دو خوبست و از روايات استفاده مى‌شود که بهترين دعاها و ذکرها در اين ماه استغفار است و هر کس هر روز در اين ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌هاى ديگر استغفار کند.

7 . صدقه دادن در اين ماه اگرچه به اندازه نصف دانه خرمايى باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام مي‌کند.

از حضرت صادق عليه السلام نقل شده است که آن حضرت در باب فضيلت روزه رجب فرمود چرا غافليد از روزه شعبان؟ راوى عرض کرد يابن رسول الله چه ثوابي دارد کسى که يک روز از شعبان را روزه بگيرد؟