يادداشتي به مناسبت روز داروساز
پنجم شهريورماه به مناسبت سالروز تولد فيلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان ايراني "محمد زکرياي رازي" در ايران روز داروسازي نام گذاري شده است.
محمد زکرياي رازي در سال 209 هجري شمسي در ري متولد شد. رازي، هوشي سرشار و حافظهاي قوي در فراگيري علوم داشت و با اينکه از 40 سالگي بطور جدي به کسب علوم پرداخت، در مدت 20 سال به پيشرفت هاي خارقالعادهاي در علوم مختلف دست يافت.
"الحاوي" از مهم ترين آثار زکرياي رازي است، اين کتاب هرچند که تکميل نشده باقي ماند، اما چند قرن مورد بعنوان بزرگ ترين دايره المعارف طبي به زبان عربي شناخته و مورد مطالعه قرار گرفت.
"طب المنصوري" از ديگر آثار رازي است که بهمراه رسالههاي طبي ديگر محمد رازي به زبان لاتين ترجمه و چاپ گرديده و مورد استفاده اروپاييان قرارگرفته است.
در علم کيميا رازي سرآمد دانشمندان اسلامي است. او کتاب هاي متعددي در کيميا به رشته تحرير در آورده است که از آن جمله کتاب "الاکسير" و کتاب "التدبير" را بايد نام برد. اين فيلسوف و پزشک نامي ايران علاوه بر علم وسيع کيميا و پزشکي، در فلسفه نيز داراي تحقيقات عميقي است که مورد توجه و اهميت است. او اولين فردي بود که مواد شيميايي را طبقهبندي کرد و به اکتشاف الکل و جوهر گوگرد (اسيد سولفوريک) نايل آمد. وي، نخستين کسي است که کليه اشياي عالم را به سه طبقه حيوانات، نباتات، جامدات تقسيم کرده است.
تعداد تأليفهاي وي را بيش از 56 کتاب و رساله دانسته است. محمد رازي در پايان عمر به سبب کثرت کار و مطالعه نابينا شد.
امروز نيز پس از گذشت 12 قرن از درخشش طب و داروسازي در جهان اسلام، درحالي جايگاه داروسازي و پايه گذار آن رازي بزرگ را گرامي ميداريم که پژوهشگران کشورمان در عرصه علوم دارويي با گسترش جنبه هاي پايه و کاربردي اين علم به الگويي کارا و نوين در ارتباط ميان دانشگاه و صنعت دست يافته اند که يافته علم را به عرصه عمل برده و با شناخت جامعي از توانمنديها و ضرورتهاي مورد توجه جامعه، آنچه را مردم نياز دارند با خلاقيتي قابل تقدير توليد و عرضه کند که نتيجه آن تامين 98 درصد داروي مورد نياز کشور است و تنها 2درصد از داروي مصرفي در کشور از طريق واردات تامين ميشود. اين تلاش مصداق بجايي از تلاش براي حصول به اقتصاد مقاومتي در سالي به همين نام مي باشد.
به مناسبت قدر داني از داروسازان 5 شهريور را بعنوان روز داروساز نام نهاده اند. . بجاست که به ياد پدر علم نوين داروسازي ايران "پروفوسورعباس شفيعي" اين روز را گرامي بداريم.
نگارنده: دکتر هما عزيزيان، عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران